TỊNH ĐỘ CƯ SĨ PHẬT HỘI VIỆT NAM
PHẦN KHAI DUYÊN "ĐẠO ĐỨC"
(Phần đầu của bài giảng về hai chữ Đạo đức của Đức
Tông Sư Minh Trí tại giảng đường Tân Hưng Long Tự ngày 06/01/1957. Cư sĩ
Như Pháp ghi chép)
Thưa quí Ông Bà,
Ban Đạo Đức Trung Ương đã khai
giảng hai tháng rồi, hôm nay tôi mới có dịp đến giảng đường, trước là viếng
thăm sự học Đạo của quí Ông Bà, sau nữa tôi có đôi lời trình bày cùng quí vị.
Tôi nhận thấy người tu hành
như chúng ta, trên vai đã gánh vác rất nhiều bổn phận, lẽ tất nhiên trong đó bổn phận làm người đứng đầu trong các
bổn phận. Hôm nay chúng ta gánh vác thêm một bổn phận nữa, tức là Bổn Phận Học Tập Đạo Đức vậy. Bổn phận
nầy rất thiêng liêng đối với người tu hành theo Phật-pháp. Phật tử tuy có rất
nhiều bổn phận đối với đạo pháp, nhưng trong đó bổn phận học Đạo phải được xếp
vào hàng đầu.
Tại sao thế? Bởi vì, nếu quí
Ông Bà không học Đạo, thì không biết bổn phận của mình đối với Tam Bảo ra làm
sao, không biết bổn phận của mình đối với chúng sanh như thế nào, v.v...
Có học Đạo mới có thông lý lẽ,
có thông lý lẽ mới có biết đường lối để đi, mới hiểu rõ phương pháp thực hành
đạt Đạo. Lý do Phật tử phải học Đạo là như thế, và cũng là một lý do xếp sự học
Đạo đứng hàng đầu của người tu hành.
Quí Ông Bà muốn hiểu Đạo ư? Lẽ
cố nhiên phải học Đạo.
Quí Ông Bà muốn thành Đạo ư?
Lẽ cố nhiên phải học Đạo.
Quí Ông Bà muốn đáp ân Tam Bảo
ư? Lẽ cố nhiên phải học Đạo.
Quí Ông Bà muốn chóng kết quả
trên con đường tu học Phật pháp ư? Lẽ cố nhiên phải học Đạo.
Còn biết bao nhiêu lý lẽ cần
phải học Đạo của một Phật tử, tôi không tiện nói ra. Nói tắt là, trăm ban vạn
sự gì về Phật pháp, cũng cần phải học Đạo cả.
Quí Ông Bà chớ khá nghe tôi
nói như vậy, rồi so bì với Ngài Lục tổ Huệ Năng. Thử hỏi căn cơ của chúng ta
như thế nào mà có thể so sánh phân bì như vậy chăng? Hơn nữa, Lục tổ cũng có
học Đạo chớ chẳng không. Tuy nhiên, chỗ học Đạo của Ngài, ít có người hiểu được
cho tinh tường, phần nhiều chúng ta chỉ biết được đại khái, là Ngài học Đạo với
cái Trí vô sư của Ngài mà thôi. Hiện tại, quí Ông Bà chưa mở Trí vô sư, cần
phải học Đạo với Thầy, Bạn, đó là một việc không thể tránh được.
Hai tháng trôi qua, quí Ông Bà
đã học tập Đạo Đức, hôm nay tôi trình bày vấn đề Đạo Đức; nhưng, trước hết tôi
phải phớt qua vấn đề Học Tập Đạo Đức ở phần
khai duyên nầy, để cho quí Ông Bà thấy rõ chỗ quan trọng và lợi ích hết sức
lớn lao về sự học Đạo. Quí Ông Bà có thể thấy thế giới văn minh ngày nay là do nơi đâu không? Văn minh của thế giới dù là
văn minh vật chất hay tinh thần, cả hai cũng đều do học tập mà ra. Nếu nhân
loại trên thế giới xưa kia mà không học tập, thì ngày hôm nay làm sao thoát
khỏi cảnh tối tăm, làm sao đủ tiện nghi trong đời sống hiện tiền, nhứt là làm
sao có đủ thuốc men cho các thứ nhu cầu của bệnh chứng?
Tôi dám quả quyết rằng, từ
xưa, nếu nhân loại trên thế giới không học tập, thì ngày hôm nay ai nấy cũng
còn đi bộ, đi xuồng, chưa có đèn điện sáng choang, chưa có xe hơi, chưa có tàu
bè, máy bay đi cùng khắp thế giới.
Trước khi giảng giải vấn đề
Đạo Đức, tôi xin hỏi quí Ông Bà: quí Ông Bà có biết lý do nào mà tôi đặt tên là
Ban Đạo Đức chăng? Nói Ban Đạo Đức là nói tắt cho gọn, nói đủ tiếng, thì gọi là
BAN HỌC TẬP ĐẠO ĐỨC. Có nhiều vị hội viên đề nghị lấy tên là Ban Giáo huấn Phật
pháp, Ban Học Hỏi Giáo lý Phật đà, v.v… nhưng tôi không nhận, tôi lại chọn cái
tên BAN ĐẠO ĐỨC.
Dụng ý của tôi là muốn cho các
sắc hội viên cùng toàn thể thiện nam tín nữ, ai ai cũng phải hiểu rõ Đạo Đức là
gì, thực hành Đạo Đức ra sao, nên tôi mới chọn cái tên đó.
Người xưa học cái gì hành cái
đó, Học và Hành đi đôi, ai cao hơn nữa thì đạt được cảnh giới Học tức Hành,
Hành tức Học. Người đời nay phần nhiều vì thiếu Nho học, nghe nói Học, tưởng
đâu học để hiểu mà thôi, chớ không dè học để hành đến bực Chí thiện. Vì lẽ đó, tôi mới dùng bốn tiếng HỌC TẬP ĐẠO ĐỨC đặt tên
cho Ban Giảng Huấn, Ban nầy thay thế cho tôi để giảng dạy và huấn luyện nhơn
tài cho Giáo hội.
Quí vị nào có nghiên cứu về
Nho học, mới thấy cái học của người xưa, chẳng phải mục đích của sự học là để
thành một người đa văn quảng kiến suông.
Cứu cánh của sự học là để thành thánh hiền, vì vậy cho nên, người xưa học bao
nhiêu, hành bấy nhiêu.
Người đời nay phân tách cái
Học và cái Hành ra làm hai phần, vì vậy mới có lời nói: Lý thuyết là một lẽ, còn thực
hành là một lẽ khác nữa. Thật ra, đang lúc học phần lý thuyết, chưa bắt tay
phần thực hành, cũng là hành rồi. Cái hành nầy thuộc về trí hành, tâm hành, chớ
chẳng phải thân hành. Người học Đạo cao sâu, ai cũng biết rằng, cái hành động
của thân không ngoài tâm, ngược lại, cái hành động của tâm cũng không ngoài
thân thể mà có. Thế thì, trong cái hành động nào cũng vậy, dù về tay chưn hay
bằng tâm trí, luôn luôn gói trọn trong tinh thần lẫn thể xác.
Quí Ông Bà nên biết thêm rằng,
sau khi học về trí não, đến lúc bắt tay làm việc, con người cũng vẫn chưa thoát
ly được cái sở học của mình. Bởi vì, trong lúc bắt tay thực hành, con người gặp
thêm những cái học mới nữa, tức là những kinh
nghiệm trong khi làm việc. Những kinh nghiệm nầy không bao giờ
có trong lúc ta còn đang đi sâu vào sự học hỏi phần lý thuyết. Do đó, người xưa
nói rằng: Tri dẫn lối cho hành, hành bổ khuyết cho tri, tri hành hiệp nhứt.
Căn cứ vào lời nói trên đây,
quí Ông Bà có lẽ đã hiểu rằng, trong cái Học đã có cái Hành rồi vậy. Như thế,
quí Ông Bà chớ khá nghe người ta nói “Học Đạo Đức là học nói chớ chẳng phải tu
hành,” rồi chán nản mà không học. Những người nói như vậy là tại họ không hiểu
cái nghĩa chữ Học đồng với chữ Hành và chữ Học đồng nghĩa với chữ Tu. Tu học
hay tu hành phải hiểu rành như vậy mới được.
Giáo pháp nhà Phật toàn là Đạo Đức luân lý, để cho chúng ta thực
hành từ trong tâm trí ra đến hành vi cử chỉ và ngôn ngữ. Như vậy, chúng ta tu
cả tâm trí, cả miệng mồm lẫn tay chưn, chớ đâu phải chỉ có một việc làm phước
thiện mà gọi là tu hành. Thế thì, nói học tập Đạo Đức, tức là nói học và hành
theo giáo pháp nhà Phật, hầu xây dựng các đức tánh chân, mỹ, thiện. Do lẽ đó,
học tập Đạo Đức không có nghĩa là góp nhặt một mớ hiểu biết suông
qua triết lý nhà Phật, đặng làm giàu
cho tri thức của mình, hầu trở nên một Phật tử có tài biện luận giỏi về Phật
pháp.
Không. Không phải cách thức
học Đạo như vậy. Nó sai với giáo lý nhà Phật, để rồi mang tiếng một người học
nói, cũng như mang tiếng có ăn, thực sự thì ăn
bánh vẽ. Nếu học viên nào chỉ biết học nói, không trau giồi đạo pháp từ
trong tâm ra ngoài hành vi ngôn ngữ, thì làm sao gọi là tu học Phật pháp hay
gọi là học tập Đạo Đức? Học Đạo như vậy, chẳng những không thành được người
Hiền, huống hồ thành bực giải thoát.
Hôm nay tôi đem vấn đề Đạo Đức
bàn cùng quí Ông Bà, ý của tôi là muốn cho quí Ông Bà, trước hết đầy đủ đức
hạnh, tức là đầy đủ tác phong Đạo Đức
của một Phật tử chơn chánh, kế đó tiến tới chỗ đầy đủ công
phu tu chứng giải thoát. Muốn tu chứng giải thoát mà đức hạnh không
có, muốn ra thay mặt tôi để dạy Đạo mà tác phong Đạo Đức lỏng lẻo buông trôi,
thử hỏi, cái muốn đó có đem lại kết quả gì chăng?
Đành rằng, bổn phận dạy Đạo là
bổn phận của tôi, nhưng nếu cái gì tôi cũng cam một mình, làm sao Giáo hội phát
triển cùng khắp các Chi hội trong toàn quốc?
Khi tôi còn tại thế, tôi chứng
minh sự dạy Đạo và học Đạo cho toàn thể hội viên thiện tín; nhưng, thử hỏi, khi
tôi vắng bóng, chẳng lẽ cái gì cũng bỏ phế hết? Nỗi lo của tôi là ở chỗ đó. Vì
vậy mà tôi thành lập Ban Đạo Đức, để sau nầy có người tài đức ra gánh vác Phật
sự, để có người hậu lai truyền kế,
cùng là những bực có khả năng về Phật pháp, làm sứ giả cho nhà Phật (Như Lai sứ giả), từ thế hệ nầy truyền qua thế
hệ khác.
Có hiểu rành như những lời tôi nói trên đây, mới
gọi là Học tập Đạo Đức. Không hiểu và không làm như trên đây, thì không được
gọi là HỌC TẬP ĐẠO ĐỨC. Tôi thiết tha kêu gọi, bất luận là Ban nào, dù
là Ban Trị sự đi nữa, cũng phải ở trong Ban Đạo Đức, cho đến toàn thể hội viên
thiện tín cũng đều vào Ban nầy y như bản Nội qui Ban Đạo Đức mà tôi đã ấn định./-
Nam Mô A Di Đà Phật
Trả lờiXóa